Tiroid bezi, boynun ön kısmında, trakeanın (nefes borusu) her iki yanında bulunan bir bezdir. Bu bezden kalp atış hızı, enerji seviyesi ve kilo gibi metabolizma ile ilişkili vücut süreçlerini düzenleyen tiroid hormonu salgılanır. Tiroid bezi ayrıca vücudun kalsiyum dengesini korumaya yardımcı olan bir hormon olan kalsitonini salgılar. 20’li yaşlar ve sonraki yıllar arasında hem erkekler hem de kadınlar tiroid kanserine yakalanabilir. Çoğu zaman 30 ila 60 yaş arasındaki kadınları etkilemektedir. Bazı ailelerde kalıtsal tiroid kanseri türleri olmasına rağmen, tiroid kanseri vakalarının çoğunun bilinen bir nedeni veya risk faktörü yoktur. Biyopside tümör hücrelerinin görülmesi, tiroidin kötü huylu tümörleri için önemli bir tanı aracıdır. Tiroid kanserlerinin çoğunu oluşturan iyi diferansiye tiroid tümörleri, sağlıklı tiroid hücrelerinin birçok temel özelliğini koruyan kötü huylu tiroid hücreleridir. İyi diferansiye tiroid kanserlerinin iki türü, en sık görülen papiller tiroid kanseri ve foliküler tiroid kanseridir. İyi diferansiye tiroid kanserleri genellikle iyi prognoza sahiptir ve vakaların büyük çoğunluğu başarıyla tedavi edilmektedir. Medüller tiroid karsinomu, az diferansiye tiroid karsinomu ve anaplastik tiroid karsinomu, tiroid kanserinin kötü huylu daha az görülen formlarıdır. Bu tiroid kanserlerinin yönetimi daha zordur.
Tiroid kanserinin belirtileri nelerdir?
Tiroid tümörlerinin çoğu asemptomatiktir. Bazıları ise boğazda ağrı, yutma sorunları, şişmiş lenf düğümleri ve ses değişiklikleri gibi semptomlara neden olabilir. Boyunda bir şişlik veya nodül, genellikle ultrason yardımı ile tanı koymaya yardım edebilir. Tanı biyopsi ile doğrulanmalıdır.
Tiroid kanseri tanısı nasıl konulur?
Tiroid nodüllerinin çoğu iyi huyludur. Fizik muayene veya görüntüleme ile bir tiroid nodülü yakalandığında, bir nodülün kanserli olma olasılığını belirlemek için kullanılan temel özelliklere yakından dikkat ederek nodülü daha iyi tarif etmelidir. Nodülün boyutu da önemli bir özelliktir. İnsanların yaklaşık üçte birinde gizlenmiş küçük tiroid tümörleri mevcuttur ve bunların büyük çoğunluğu hiçbir zaman herhangi bir semptom veya başka klinik soruna yol açmamaktadır. Bu ve küçük nodüllerin biyopsisi zordur, boyutu 1 santimetreden küçük olan herhangi bir lezyonun daha fazla incelenmesi gerekmeyebilir. 1 santimetreden büyük nodüller için bir derecelendirme sistemi kullanılır ve skor malignite lehine biyopsi uygulanabilir. Biyopsi gerektirmeyen nodüllerin takibinde ultrasonografik inceleme yapılmaktadır. Lokal anestezi altında, biyopsi almak için ince iğne aspirasyonu kullanılabilir. İğnenin gerçekten nodülden doku örnekleri aldığını doğrulamak için ultrasonografi eşliğinde yapılmaktadır. Bir patolog daha sonra bu materyali inceler. Genetik inceleme yapılması bazı durumlarda faydalı olabilir. Bir iğne biyopsisinden sonuç alınmazsa, ancak klinik özellikler daha ileri testleri gerektiriyorsa, bezin bir kısmını çıkarmak için cerrahi bir operasyon gerekebilir.
Tiroid kanserinin tedavisi nedir?
Tedavi için genellikle tiroid bezinin tamamının veya bir kısmının çıkarılması için cerrahi gereklidir. Vakaların çoğunda bu, genel anestezi altındayken boyunda küçük bir kesi ile yapılır. Bazı durumlarda boyundaki lenf düğümleri de çıkarılabilir. Yapılacak ameliyata karar vermeden önce nodülün boyutu, yaşınız ve cinsiyetiniz, malignitenin türü ve diğer kriterler doktorunuzla tartışılmalıdır. Tiroidektomilerin çoğunda hasta ertesi gün taburcu edilmektedir. Ameliyatta ses tellerinizi korumak amacı ile bir cihaz kullanılabilir. Vücudun fizyolojik dengesini korumak için ameliyattan sonra tiroid hormonu reçete edilebilir ve bu tedavi hayat boyu sürebilir. Nadiren, ameliyattan sonra hastalar radyoaktif iyot gibi ek tedaviler alabilir. Kemoterapi ve radyoterapi nadiren kullanılır. Bazı durumlarda, kanser hücrelerini tanımak ve bunlarla savaşmak için vücudun bağışıklık sistemini kullanan immünoterapi ve kanser hücrelerinin büyüme ve yayılma yeteneğini durdurmak için ilaçlar kullanan hedefe yönelik kemoterapi gibi son teknoloji ilaçlar önerilebilir. Kanser teşhisleri endişe verici olsa da, tiroid kanserleri yüksek oranda tedavi edilebilir çünkü tipik olarak diğer kanser türlerinden daha yavaş ilerlemektedir. Hatta en sık görülen tip olan papiller tiroid karsinomunun teşhisinden 20 yıl sonra hayatta kalma şansı %98 olarak raporlanmıştır.